Bezpieczeństwo na przejeździe kolejowym

Bezpieczeństwo to najważniejsza sprawa na drodze. Zbyt szybka jazda to nie jedyne zagrożenie na drodze. Przejazdy kolejowe są miejscami, gdzie zachować należy szczególną ostrożność.

Mimo że liczba wypadków na przejazdach kolejowych jest coraz mniejsza, wciąż zdarzają się tragedie. Głównym powodem wypadków na przejazdach kolejowych jest nieostrożność oraz nieznajomość znaków i zasad zachowania.

Wypadek na przejeździe kolejowym może przydażyć się każdemu kierowcy. Waro zatem nie tylko znać wszystkie przepisy ale również dobre praktyki i zwyczaje zachowania na przejeździe kolejowym.

Podstawowe kwestie i zasady

Przejazdy kolejowe z pozoru mogą wydawać się nieszkodliwymi miejscami, gdzie trudno o poważny wypadek. Często niemożliwym wydaje się niezauważenie rozpędzonego pociągu. Niestety, na przejazdach kolejowych wciąż dochodzi do wielu śmiertelnych tragedii.

Oto kilka z najgłośniejszych tragedii i wypadków na przejazdach kolejowych z ostatnich miesięcy:

- Groźny wypadek na przejeździe kolejowym

- Dramatyczny wypadek w Andrychowie. Samochód zderzył się z pociągiem

- Wypadek na przejeździe kolejowym niedaleko Bielska Podlaskiego - 20-latek w szpitalu

- Szlabany były w górze? Groźny wypadek na przejeździe w gminie Jeżewo

- Zarudzie: tragiczny wypadek na przejeździe kolejowym. Zginął kierowca ciągnika

- Wypadek na przejeździe kolejowym. Dwoje dzieci trafiło do szpitala

Rodzaje przejazdów kolejowych

Podstawową kwestią, o której należy pamiętać są typy przejazdów kolejowych.

Wyróżnia się zatem:

przejazdy kolejowe strzeżone i niestrzeżone
przejazdy kolejowe z zaporami lub bez
przejazdy kolejowe z sygnalizacją świetlna lub bez

W Polsce występuje sześć kategorii przejazdów kolejowych, w zależności od rodzaju ruchu, oraz urządzeń, w jakie wyposażony jest przejazd. Poniżej omówione zostaną trzy najczęściej występujące rodzaje przejazdów kolejowych w Polsce.

Przejazdy strzeżone, czyli należące do kategorii A, gdzie ruchem kieruje wykwalifikowana osoba. W tym przypadku przejazd wyposażony jest w rogatki, które są otwierane i zamykane ręcznie. Często pojawia się też sygnalizacja świetlna.

Przejazdy kolejowe należące do kategorii B, gdzie ruch drogowy kierowany jest za pomocą systemu automatycznego, zawierającego sygnalizację świetlną i rogatki.

Przejazd kolejowy, zaliczany do kategorii D, to przejazd niestrzeżony. Jest on pozbawiony wszelkich urządzeń do sterowania ruchem, nie posiada rogatek ani sygnalizacji. Informacji o przejeździe dostarczają jedynie znaki drogowe.

Najważniejsze zasady obowiązujące podczas przejazdu

Znając podstawowe różnice, jakie występują między przejazdami kolejowymi, każdemu kierowcy łatwiej będzie zorientować się w sytuacji i bezpieczniej przejechać przez ten odcinek trasy.

Niezależnie jednak od rodzaju, nie należy zatrzymywać pojazdu w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu. Bardzo ważne jest zachowanie dodatkowej ostrożności, zwłaszcza zimą lub podczas deszczu.

Jeżeli korzystamy z przejazdu niestrzeżonego (bez szlabanu), przed wjazdem na tory należy znacznie zwolnić, a następnie upewnić się, że przejazd jest wolny.

Przejeżdżając przez przejazd kolejowy, warto zredukować bieg. Niższy bieg umożliwi płynny przejazd, a także szybsze opuszczenie przejazdu w razie wystąpienia niespodziewanej sytuacji.

Zmiana biegu bezpośrednio na torach oraz zatrzymywanie się na nich jest zabronione. Na przejeździe kolejowym nie można także wykonywać manewru wyprzedzania.

Przejeżdżając przez przejazd kolejowy, należy utrzymać prędkość umożliwiającą bezpieczne zatrzymanie pojazdu w przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnej.

Znaki drogowe obowiązujące na przejazdach kolejowych

Najważniejsze znaki drogowe występujące w pobliżu przejazdu kolejowego to znak A-9 oznaczający przejazd kolejowy z zaporami oraz A-10, czyli przejazd kolejowy bez zapór.

Pierwszy z nich bardzo łatwo rozpoznać, ponieważ przedstawia on charakterystyczny płotek, wskazujący na przejazd z rogatkami.

Drugi natomiast (z obrazkiem lokomotywy), informuje że na przejeździe nie znajdują się zapory.

Krzyż św. Andrzeja

Kolejnym ważnym oznakowaniem jest krzyż św. Andrzeja - dwie przecinające się belki. Występuje on przed przejazdami jednotorowymi. Krzyż zawierający dodatkową belkę w dolnej części, oznacza przejazd wielotorowy.

Oznakowanie to jest bardzo ważne, ponieważ mówi określa gdzie należy się zatrzymać, w przypadku wystąpienia przejazdu bez rogatek.

Słupki na przejazdach kolejowych

Przy torach znajdziemy również inne oznaczenia, jakimi są słupki, informujące, jaka odległość dzieli nas od przejazdu kolejowego.

Występują one w 3 wariantach, ustawiane są natomiast kolejno po sobie. Na każdym ze słupków namalowane są po kolei; trzy, dwie i jedna belka.

Słupek z trzema belkami stawia się tuż obok oznaczenia A-10 lub A-9, słupek z dwiema pojawia się w 2/3 odległości od przejazdu, natomiast słupek z jedną belką ustawiony zostaje na 1/3 odległości od torów.

Pamiętając o znakach drogowych, nie wolno zapomnieć o sygnalizacji świetlnej. Pozornie łatwe zagadnienie, jednak, jak dowiadujemy się z raportów policyjnych, często zostaje ono ignorowane przez wielu kierowców.

Czerwone światło oznacza bezwzględny zakaz przejazdu przez tory.

Sytuacje awaryjne na przejeździe kolejowym

Mimo ciągłych ostrzeżeń i stosowanych środków bezpieczeństwa, na przejazdach kolejowych wciąż dochodzi do wypadków. Czasami powodem jest ludzka nieuwaga, rzadziej zawodzi sprzęt.

W Polsce, aż 90% wypadków na torach, spowodowanych jest przez nieuwagę i brawurę kierowców. Najczęstszą przyczyną tragedii są:

zignorowanie czerwonego światła na sygnalizatorze
wjazd na przejazd podczas zamykania rogatek (lub wręcz ominięcie ich)

Zachowania tego typu należą do skrajnie nieodpowiedzialnych. Warto pamiętać, iż przejazdy kolejowe w Polsce zamykane są na czas od 60 do 120 sekund przed przyjazdem pociągu.

Sytuacje losowe - jak się zachować?

W sytuacji losowej, jak np. zatrzymanie się pojazdu na torach na skutek awarii, łatwo stracić opanowanie. Polskie prawo mówi, że w takiej sytuacji należy niezwłocznie, wszelkimi sposobami usunąć pojazd z przejazdu. Pasażerowie pojazdu, w takiej sytuacji, powinni możliwie najszybciej opóścić pojazd i udać się w bezpieczne miejsce, poza przejazdem kolejowym.

Jeżeli usunięcie pojazdu nie jest możliwe, należy natychmiast ostrzec innych kierujących i niezwłocznie zgłosić sytuację korzystając z numeru alarmowego 112.

Trzeba pamiętać, że nawet jeżeli przejazd jest strzeżony, a rogatki podniesione, nadal należy zachować czujność i ostrożność.